2024-08-08
Poprzedni artykuł zamieszczony na naszej stronie dotyczył organizacyjnych oraz prawnych konsekwencji rozwiązania i likwidacji fundacji rodzinnej. Ten artykuł jest kontynuacją poruszonego tematu i dotyczy konsekwencji podatkowych rozwiązania fundacji rodzinnej.
- Konsekwencje rozwiązania fundacji rodzinnej na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych
Pomimo, iż fundacja, zgodnie z art. 6 ust 1 pkt. 25 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 854) zwolniona jest podmiotowo z podatku dochodowego od osób prawnych (zwanego podatkiem CIT w dalszej części artykułu) to niektóre zdarzenia powodować będą powstanie obowiązku podatkowego z tytułu tego podatku. Jednym z takich zdarzeń jest właśnie rozwiązanie fundacji rodzinnej.
W myśl art. 24q ust. 1 podatek dochodowy od przekazanego przez fundację rodzinną mienia po rozwiązaniu fundacji wynosi 15% podstawy opodatkowania. Wartość mienia otrzymanego przez beneficjentów jest przychodem, a pomniejszana jest o wartość podatkową mienia które wniesione zostało przez fundatora lub fundatorów. Przykładowo
Przykład 1
Fundator X wniósł do fundacji majątek o wartości 1MLN zł , fundator Y majątek o wartości 100 tys. zł a fundator Z majątek o wartości 250 tys. zł. W skutek rozwiązania fundacji rodzinnej beneficjentom przekazano mienie o wartości 5 MLN zł. Podstawą opodatkowania podatkiem CIT będzie zatem różnica wartości majątku wniesionego i przekazanego beneficjentom i wynosić będzie:
5 MLN – 1 MLN – 100 tys. – 250 tys. = 3,65 MLN
Wartość podatkowa mienia wniesionego przez fundatora lub fundatorów określana jest jako wartość niezaliczoną uprzednio w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów, jaka zostałaby przyjęta przez fundatora za taki koszt, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty bezpośrednio przed wniesieniem go do fundacji rodzinnej, nie wyższą od wartości rynkowej tego mienia. Wartość mienia przekazanego beneficjentom wyceniana jest na dzień rozwiązania fundacji.
Przykład 2
Fundator wniósł do fundacji akcje spółki A o wartości w cenie nabycia 2MLN zł oraz akcje spółki B o cenie nabycia 800 tys. zł. Na dzień rozwiązania fundacji wartość akcji A spadła i wynosi 1,7 MLN zł a wartość akcji spółki B wzrosła i wynosi 1,2 MLN zł. Podstawa opodatkowania wyglądać będzie następująco:
1,7 MLN + 1,2 MLN – 2 MLN – 0,8 MLN = 100 tys. zł
- Konsekwencje rozwiązania fundacji rodzinnej na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych
Zgodnie z art. 20 ust. 1g ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 854, mienie otrzymane przez beneficjentów wskutek rozwiązania fundacji rodzinnej uznaje się za przychody z innych źródeł, wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. Zgodnie z art. 30 ust 1pkt 17a oraz 17 b stawki podatku dochodowego od uzyskanych przychodów z tytułu otrzymania mienia od fundacji wskutek jej rozwiązania to:
- 10% przychodów uzyskanych przez osobę będącą w stosunku do fundatora osobą zaliczoną do I lub II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, w części odpowiadającej proporcji, o której mowa w art. 27 ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej( Dz. U. z 2023 r. poz. 825), według stanu na dzień uzyskania przychodu,
- 15% przychodów – w zakresie przychodów, które nie podlegają opodatkowaniu na podstawie lit. a.
Proporcja wspomniana w podpunkcie a) obliczana jest na podstawie wartości mienia wniesionego do fundacji rodzinnej przez każdego z fundatorów lub przez fundację rodzinną. W sytuacji gdy mienie wniesione jest przez fundatora lub jego małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwo to takie mienie uznawane jest jako wniesione przez fundatora. W innym przypadku mienie uznane jest za wniesione przez fundację rodzinną. W sytuacji gdy wnoszący majątek jest zstępnym, wstępnym itd. więcej niż jednego fundatora to mienie uznaje się za wniesione przez wszystkich tych fundatorów w równych częściach. Proporcja ustalana jest każdorazowo przy każdym wniesieniu majątku do fundacji. Warto pamiętać iż dodatkowo występuje tzw. ,,grupa zerowa”, na mocy art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2024 r. poz. 596), która zwolniona jest z podatku.
Przykład 3
Fundator wniósł do fundacji majątek o wartości 1MLN zł. Jego syn wniósł do fundacji majątek o wartości 100 tys. zł. Kowalski Mateusz , niebędący spokrewniony z fundatorem wniósł do fundacji majątek o wartości 500 tys. zł a Tomasz Nowak, również niespokrewniony z fundatorem wniósł majątek o wartości 400 tys. zł. Łączna wartość wniesionego majątku to zatem 2 MLN zł. Po rozwiązaniu fundacji rodzinnej majątek wypłacany beneficjentom(już po potrąceniu podatku CIT) oraz fundatorowi wyniósł 500 tys. zł. Wg. statutu, proporcja wg. której dokonywana jest wypłata jest tożsama z proporcją wniesionego majątku. Proporcja, wysokość wypłat, oraz kwota podatku dla każdego z wymienionych wyżej wnoszących wynosić będzie:
– proporcja określona w art.28 ust.1 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej : (1 mln zł +0,1 mln zł)/2 mln zł= 0,55,
– Fundator : 1 MLN/ 2 MLN * 500 tys. zł = 250 tys. zł wypłaty, zwolnione z opodatkowania środki: 0,55* 250 tys. zł = 137,5 tys. zł. Podatek do zapłaty = (200 tys. zł – 137,5 tys. zł= 62,5 tys. zł)* 15% = 9 375 zł,
– Syn Fundatora: 100 tys./2MLN * 500 tys. zł = 25 tys. zł wypłaty, zwolnione od pit 0,55*25 tys. zł =13,75tys. zł., podatek do zapłaty = (25 tys. zł – 13,75 tys. zł= 11,25 tys. zł) * 15% = 1688 zł,
– Kowalski Mateusz: 500 tys./2MLN * 500 tys. zł = 125 tys. zł, 15% *125 tys. zł = 18,75 tys. zł podatku
– Nowak Tomasz: 400 tys./2MLN * 500 tys. zł = 100 tys. zł, 15% * 100 tys. zł = 15 tys. zł podatku
Kwestie podatkowe związane z rozwiązaniem fundacji rodzinnej są skomplikowane, w szczególności gdy osób wnoszących do niej majątek było wiele. Głównym problemem może być również poprawna wycena majątku wniesionego do fundacji. W celu rozwiania tych oraz wszelkich innych wątpliwości związanych z opodatkowaniem fundacji rodzinnych oraz ich likwidacji zapraszamy na konsultację z jednym z naszych doradców podatkowych. Zachęcamy również do zapoznania się z innymi artykułami dotyczącymi fundacji rodzinnych na naszej stronie.
Autor: Mikołaj Sadowski, e-mail: mikosadowski@eres.pl , tel. kom. +48 571-600-114