2022-09-01

Koszty kwalifikowanego IP w ewidencji IP BOX (część 1)

Koszty niezbędne do kalkulacji kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego IP można podzielić na 2 kategorie:

• koszty uzyskania przychodu z kwalifikowanego IP – koszty w rozumieniu art. 22 ustawy o ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które pomniejszają dochód z kwalifikowanego IP,
• koszty w ujęciu nexus – koszty, o których mowa w art. 30ca ust. 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – składowe wskaźnika nexus, którego zadaniem jest wyodrębnienie kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego IP.

W tym artykule zostaną omówione koszty uzyskania przychodu z kwalifikowanego IP.

Koszty uzyskania przychodu z kwalifikowanego IP

Kosztami uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o PIT są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1. Aby dany wydatek mógł być uznany jako koszt uzyskania przychodu, musi pozostawać w związku przyczynowo – skutkowym z przychodem oraz być właściwie udokumentowany. Ponoszenie wydatku musi być umotywowane osiągnięciem przychodów lub dokonane przynajmniej przy założeniu, że ponosząc wydatek przedsiębiorca uzyska przychód.

Powyższe zasady stosuje się analogicznie przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodu z kwalifikowanego IP.

Przy obliczaniu dochodu z kwalifikowanego IP niezbędne jest określenie związanych z kwalifikowanym IP kosztów, które przyczyniły się do powstania przychodu z tego IP zarówno w sposób bezpośredni, jak i pośredni.

Koszty bezpośrednie kwalifikowanego IP

Kosztami bezpośrednimi kwalifikowanego IP będą następujące wydatki:

• koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby wytworzyć kwalifikowane IP,
• inne koszty, które zostały poniesione w związku z powstaniem kwalifikowanego IP i można je jednoznacznie przypisać do konkretnego autorskiego prawa do programu komputerowego.

Kosztem bezpośrednim autorskiego prawa do programu komputerowego mogą być np. wynagrodzenia dla podwykonawców, zakup środowiska programistycznego, wydatki na zakup licencji, zakup bibliotek lub amortyzacja sprzętu komputerowego.

Przykład 1: Przedsiębiorca zajmujący się tworzeniem programów komputerowych i uzyskujący przychody ze sprzedaży licencji do tych programów dokonał pod koniec czerwca 2022 zakupu komputera w celu tworzenia programów komputerowych, do których udzielane będą licencje. Komputer podlega amortyzacji jako środek trwały. W lipcu 2022 przedsiębiorca stworzył 2 programy na tym komputerze i sprzedał do nich licencje. Koszt amortyzacji za miesiąc lipiec będzie kosztem bezpośrednim obu kwalifikowanych IP i powinien obciążyć w odpowiedniej proporcji przychody z licencji obu programów.

Specyfika branży IT sprawia, że ten sam rodzaj wydatku może mieć inny charakter dla różnych programistów, dlatego każdy koszt – nawet, jeżeli zazwyczaj wykazuje charakter bezpośredni – należy przeanalizować indywidualnie.

 Koszty pośrednie kwalifikowanego IP

 Koszty pośrednie są to koszty ogólne dotyczące całości działalności gospodarczej: zarówno działalności w zakresie tworzenia kwalifikowanego IP, jak i działalności w pozostałym zakresie.

W ustawie o PIT oraz Objaśnieniach podatkowych z 15 lipca 2019 r. w sprawie IP BOX nie opisano, w jaki sposób koszty pośrednie należy przyporządkować do przychodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej i do pozostałych przychodów – Objaśnienia wskazują jedynie na obowiązek ujęcia kosztów pośrednich przy obliczaniu dochodu z kwalifikowanego IP. W orzecznictwie ukształtowało się stanowisko, zgodnie z którym należy dokonać alokacji kosztów pośrednich według proporcji, jaką stanowi stosunek przychodu z konkretnego kwalifikowanego IP do ogółu przychodów osiąganych w ramach działalności gospodarczej (na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy o PIT). Dopuszczalne są również inne rozwiązania, jeżeli są bardziej adekwatne niż użycie klucza przychodowego – np. podział kosztów remontu biura programisty według stosunku powierzchni biurowej poświęconej na tworzenie kwalifikowanego IP do powierzchni całkowitej biura.

Przykład 2: Przedsiębiorca zawarł umowę ze Zleceniodawcą na tworzenie funkcjonalności wdrażanych do systemu informatycznego klienta. Umowa ze Zleceniodawcą stanowi, że w ramach kontraktu oprócz tworzenia funkcjonalności przedsiębiorca ma obowiązek świadczenia usług wdrożeniowych (szkoleniowych) nowych osób w projekcie. Wynagrodzenie comiesięczne otrzymywane przed przedsiębiorcę za świadczone usługi obejmuje zarówno wynagrodzenie za przeniesienie praw do funkcjonalności, jak i za usługi szkoleniowe. Przedsiębiorca ponosi koszty prowadzenia księgowości, usług telekomunikacyjnych oraz składek ZUS. Koszty te obciążą dochód ze sprzedaży praw do funkcjonalności w proporcji, jaką stanowią przychody z kwalifikowanych IP do całości wynagrodzenia otrzymywanego od Zleceniodawcy.

 Koszty działalności pozostałej (nieskutkującej wytworzeniem kwalifikowanego IP)

Koszty uzyskania przychodu z działalności pozostałej będą obniżać dochód z działalności pozostałej, tj. działalności gospodarczej nieskutkującej wytworzeniem kwalifikowanego IP. Będą to koszty pośrednie w części, w której dotyczą działalności pozostałej oraz koszty w całości dotyczące działalności pozostałej i niemające powiązania z kwalifikowanymi IP.

Przykład 3: Przedsiębiorca zajmuje się zarówno działalnością badawczo-rozwojową, wskutek której tworzone są autorskie prawa do programu komputerowego, jak i działalnością w zakresie wynajmu jachtów. Przedsiębiorca ponosi koszty najmu laptopa od firmy, dla której świadczy usługi programistyczne, księgowości, leasingu samochodu, paliwa oraz środków konserwacji i wynajmu miejsc postojowych dla jachtów. Najem laptopa od firmy w tym przypadku stanowi koszt bezpośredni kwalifikowanego IP i nie obciąża on dochodu z działalności pozostałej. Koszty księgowości, leasingu samochodów i paliwa obniżą dochód z wynajmu jachtów w proporcji, jaką stanowi przychód z działalności z zakresu wynajmu jachtów do przychodów ogółem. Koszty konserwacji pokładów i miejsc postojowych obniżą w całości dochód z wynajmu jachtów.

 Podsumowanie

Przy tworzeniu ewidencji IP BOX należy przeanalizować każdy koszt ponoszony w ramach działalności gospodarczej: zastanowić się, w jakim celu został on poniesiony, czy wykazywał związek z kwalifikowanym IP oraz w jakiej wysokości powinien on obniżać dochód z kwalifikowanego IP. Poprawne przyporządkowanie kosztów do odpowiednich źródeł przychodów jest kluczowe, aby obliczyć dochód z kwalifikowanych IP w prawidłowej wysokości i skorzystać z obniżonej stawki podatku dochodowego.

Opracowała Klaudia Markiewicz

Kontakt: Anna Wolińska doradca podatkowy 10660, tel. kom. 510 854 136, email: awolinska@eres.pl