2022-01-27

ZFŚS – o obowiązku utworzenia decyduje stan zatrudnienia w dniu 01 stycznia 2023 roku

Utworzenie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych uwarunkowane jest w zależności od liczby zatrudnianych pracowników na dzień 31 stycznia danego roku. W 2023 obowiązek tworzenia funduszu socjalnego mają pracodawcy (spoza sfery budżetowej), którzy 1 stycznia 2023 roku w przeliczeniu na pełen etat zatrudniają  co najmniej:

• 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty,
• 20 ale mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, w sytuacji gdy z wnioskiem o utworzenie funduszu wystąpiła zakładowa organizacja związkowa.

Bez względu na liczbę pracowników zatrudnionych w dniu 01 stycznia danego roku obowiązkiem tworzenia ZFŚS są objęci  wszyscy prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych.

Świadczenie urlopowe

W zakładach pracy zatrudniających mniej niż 50 osób świadczenie urlopowe jest świadczeniem pieniężnym przysługującym pracownikowi, który korzysta z 14-dniowego urlopu.

Świadczenie urlopowe jest często mylone z dofinansowaniem do wypoczynku (tzw. wczasy pod gruszą), do wypłaty którego  zobowiązane są zakłady pracy zatrudniające ponad 50 osób i tworzące ZFŚS.

Jak wynika z ustawy pracodawcy zatrudniający mniej niż 50 pracowników mają (na zasadzie dobrowolności) możliwość podjęcia decyzji względem tworzenia lub nietworzenia ZFŚS lub wypłacaniu bądź niewypłacania świadczenia urlopowego.

Jeżeli firma nie jest objęta układem zbiorowym i nie ma obowiązku wprowadzenia regulaminu wynagradzania, przedsiębiorca zobowiązany jest każdego roku w terminie maksymalnie do 31 stycznia danego roku przekazać pracownikom informację o rezygnacji z ZFŚS oraz wypłacania świadczenia urlopowego (w sposób przyjęty w zakładzie pracy).

Termin wypłaty świadczenia urlopowego

Świadczenie urlopowe jest wypłacane pracownikowi wykorzystującemu w danym roku kalendarzowym urlop wypoczynkowy w wymiarze 14 dni kalendarzowych raz w roku, nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia urlopu.

Konsekwencje nie powiadomienia pracowników o nie tworzeniu ZFŚS i świadczenia urlopowego

Konsekwencją nie powiadomienia pracowników o nie wypłacaniu świadczenia urlopowego i nie tworzeniu ZFŚS do 31 stycznia będzie zobowiązanie do wypłacania dofinansowania (świadczenia urlopowego) przez cały rok. Równoznaczne jest to z faktem, iż pracownicy mogą domagać się od swojego pracodawcy wypłaty świadczenia, a w przypadku braku otrzymania dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej lub powiadomić Państwową Inspekcję Pracy, która ma możliwość wydania nakazu zapłaty należnego świadczenia urlopowego pracownikowi.

Korzystne dla pracodawców są wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uważa, że pomimo, iż pracodawca popełnił wykroczenie względem niedopełnienia obowiązku określonego w art.3 ust 3a ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych to niedopełnienie obowiązku informacyjnego nie może być utożsamiane z obowiązkiem pracodawcy do wypłaty świadczenia urlopowego. Twierdząc, że Państwowa Inspekcja Pracy  nie powinna wydać nakazu zapłaty, gdyż pracodawca zatrudniający mniej niż 20 pracowników nie zobowiązał się do wypłaty świadczenia urlopowe, tak więc nie stało się ono świadczeniem należnym.

Warto jednak zadbać, aby w terminie poinformować pracowników o fakcie nie wypłacaniu w danym roku świadczenia urlopowego i uniknąć nie przyjemnych sytuacji i sporów z pracownikami.

Wysokość świadczenia urlopowego w 2023 roku

Dobrą wolą płatnika składek, a nie obowiązkiem jest wypłacanie zatrudnionym pracownikom dofinansowania do urlopów pracowników. Pracodawca, który zdecyduje się wprowadzić w swojej firmie takie rozwiązanie, w zależności od wielkości firmy dofinansowanie będzie wypłacał jako „dofinansowanie z ZFŚS” lub jako „świadczenie urlopowe”.

W 2023 roku maksymalna wysokość świadczenia urlopowego dla pracownika zatrudnionego na pełen etat (w zależności od jego warunków pracy), będzie wynosiła:

• 1622,97 zł– pracownik zatrudniony w normalnych warunkach pracy;
• 2217,29 zł– pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach pracy.

W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy tzw. niepełnoetatowców świadczenie urlopowe będzie wypłacane w kwotach ustalonych proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

PODSTAWA PRAWNA:

• 3-5, art. 12 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 923

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19940430163/O/D19940163.pdf

• 4, art. 42 ustawy z 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 – w dniu oddania bieżącego numeru MPPiU do druku ustawa oczekiwała na publikację w Dzienniku Ustaw

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220002666/O/D20222666.pdf

• obwieszczenie Prezesa GUS z 19 lutego 2020 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2019 r. i w drugim półroczu 2019 r. – M.P. z 2020 r. poz. 195

https://sip.lex.pl/akty-prawne/mp-monitor-polski/przecietne-wynagrodzenie-miesieczne-w-gospodarce-narodowej-w-2020-r-i-w-19082797

• Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 11 września 2008 roku (XII Pa 161/08).
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 marca 2007 roku (I OSK 814/6)

Mariola Przybylak-Kajak, tel. kom. 571-600-115, e-mail: ereskadry2@eres.pl