2024-06-20
Metody unikania podwójnego opodatkowania w PIT
W poprzednim artykule (https://eres.pl/baza-wiedzy/ograniczony-i-nieograniczony-obowiazek-podatkowy-w-pit/) omówione zostały tematy określania rezydencji podatkowej na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych. Ten artykuł skupia się natomiast na kwestii obliczenia podatku od osiągniętych dochodów w sytuacji gdy polski rezydent podatkowy część swoich dochodów uzyskuje za granicą.
W opodatkowaniu zagranicznych dochodów zastosowanie mogą mieć dwie metody:
- Metoda wyłączenia z progresją
- Metoda proporcjonalnego odliczenia
- Metoda wyłączenia z progresją
Metoda ta ma zastosowanie jedynie w sytuacji, gdy Polska posiada z danym krajem podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania i w danej umowie określone jest, że za pomocą tej metody oblicza się podatek od dochodów zagranicznych. Metoda ta polega na:
- Obliczeniu podatku wg. zasad polskiego prawa od całości dochodów czyli sumy dochodów krajowych i zagranicznych
- Obliczenie stopy procentowej = Podatek obliczony od sumy dochodu(pkt 1)/(dochód zagraniczny + dochód krajowy)
- Podatek zapłacony w Polsce = stopa procentowa(pkt 2) * dochód krajowy
Przykład 1
Jan Kowalski posiada miejsce zamieszkania dla celów PIT w Polsce. Przez większość roku pracuje w Polsce ale na miesiące letnie (czerwiec-sierpień) wyjeżdża pracować w Niemczech. Zgodnie z art. 24 pkt 2a Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisaną w Berlinie dnia 14.05.2003 r. (Dz. U. z 2005 r. nr 12, poz. 90) , dochody uzyskane przez Jana opodatkowane zostaną w miejscu gdzie praca jest wykonywana – czyli w Niemczech. Ze względu jednak na to, iż Jan posiada miejsce zamieszkania w Polsce, te mogłyby być opodatkowane również w Polsce. Uzyskane dochody to 90 tys. zł w Polsce i 90 tys. zł w Niemczech. Kalkulacja podatku do zapłaty w Polsce wyglądać będzie następująco :
- Łączna podstawa opodatkowania w Polsce = 90 tys. + 90 tys. = 180 tys. zł
- Podatek wg polskiej skali = (120 tys. zł – 30 tys. zł) * 12% + (180 tys. zł – 120 tys. zł) * 32% = 10 800 + 19 200 zł = 30 tys. zł
- Stawka podatku w Polsce = 30 000/180 000 = 16,67%
- Podatek w Polsce = 90 tys. zł * 16,67 % = 15 000 zł
- Metoda proporcjonalnego odliczenia
Metoda ta ma zastosowanie gdy:
- Polska ma podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, ale dochody uzyskiwane przez podatnika nie są w niej ujęte
- Polska nie posiada z danym krajem podpisanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
Metoda ta polega na:
- Obliczeniu podatku wg. stawki polskiej od całości uzyskanych dochodów czyli sumy dochodów krajowych i zagranicznych
- Obliczeniu limitu podatku który zapłacony został za granicą od podatku obliczonego w pkt 1
- Odliczeniu podatku zapłaconego za granicą od podatku obliczonego w pkt 1 w maksymalnej kwocie wynoszącej limit z pkt 2
Przykład 2
Tomasz Zalewski posiada miejsce zamieszkania dla celów PIT w Polsce. Dochody uzyskuje z pracy zarówno w Polsce i Wielkiej Brytanii, odpowiednio 150 tys. zł i 100 tys. zł. Stawka podatku dochodowego w Wielkiej Brytanii to 20%. Zgodnie z art. 22 pkt 2a Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, podpisana w Londynie dnia 20.07.2006 r. (Dz. U. z 2006 r. nr 250, poz. 1840), Polska pobierze podatek pomniejszony o podatek zapłacony w Wielkiej Brytanii , do wysokości obliczonego limitu. Kalkulacja podatku do zapłaty w Polsce wyglądać będzie zatem następująco:
- Kwota podatku zapłaconego w Wielkiej Brytanii = 100 tys. zł * 20% = 20 tys. zł
- Podatek wg. polskiej skali = (120 tys. zł – 30 tys. zł) * 12% + ( 250 tys. zł – 120 tys. zł) * 32% = 52 400 zł
- Obliczenie limitu odliczenia od podatku w Polsce = 52 400 zł * 100 tys./250 tys. = 20 960 zł
- Jako iż kwota limitu przekracza kwotę podatku zapłaconego w Wielkiej Brytanii , to można kwotę podatku już zapłaconego odliczyć od podatku obliczonego w Polsce. Ostateczny podatek zapłacony w Polsce = 52 400 zł – 20 tys. zł = 32 400 zł
Ze względu na zastosowanie różnych metod unikania podwójnego opodatkowania, obciążenie podatkowe wynikające z pracy za granicą może się znacznie różnić. W celu tym ustawodawca wprowadził tzw. ulgę abolicyjną, określoną w art. 27g ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz. U. z 2024 r. poz. 232) . Polega ona na odliczeniu kwoty różnicy pomiędzy wyliczonym podatkiem do zapłaty w Polsce przy użyciu metod wyłączenia i zaliczenia. Maksymalna wartość odliczenia w 2024 r. to 1360 zł
Przykład 4
(założenia takie same jak w przykładzie 2)
- Podatek do zapłacenia w Polsce wg. metody zaliczenia = 32 400 zł
- Podatek do zapłacenia w Polsce wg. metody wyłączenia z progresją = 31 440 zł
- Różnica = 32 4000 zł – 31 440 zł = 960 zł – mieści się w limicie 1360 zł
- Podatek do zapłaty ostatecznie = 31 440 zł
Autor: Mikołaj Sadowski, e-mail: mikosadowski@eres.pl