Stan na 30/03/2021

Działalność nierejestrowa to tzw. „firma na próbę”, czyli prowadzenie działalności na niewielką skalę, bez konieczności wpisu do CEIDG oraz innych obowiązków administracyjnych i fiskalnych związanych z działalnością gospodarczą. Do prowadzenia jej wystarczy spełnić kilka warunków:

• należy być osobą fizyczną, która w okresie ostatnich 60 miesięcy (5 lat) nie wykonywała działalności gospodarczej,
• przychody w ramach działalności nie mogą przekraczać 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia w żadnym miesiącu (w 2021 r. kwota ta wynosi 1400zł).
• działalność nie wymaga uzyskania zezwolenia, koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej,
• działalność nie jest prowadzona w ramach spółki cywilnej.

Działalność nierejestrowa zwalnia m.in. ze złożenia wniosku o wpis do CEIDG, płacenia składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, czy prowadzenia księgowości. Nie oznacza to jednak, że nie ma nałożonych żadnych obowiązków.

Obowiązki przy prowadzeniu działalności nierejestrowej:

• prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży, mogą być to wpisy w zeszycie rejestrujące wszystkie kwoty przychodów osiągniętych w danym miesiącu, aby można było łatwo sprawdzić czy został przekroczony próg 50% minimalnego wynagrodzenia.
• wykazywanie dochodów w zeznaniu rocznym PIT-36 (opodatkowanie na zasadach ogólnych),
• wystawianie faktur lub rachunków, jeśli druga strona zgłosi żądanie jej otrzymania,
• a także traktowanie klientów zgodnie z prawem konsumenckim, tj. rozpatrywanie reklamacji i zwrotów, naprawianie towarów oraz możliwość odstąpienia od umowy zawartej na odległość, w terminie do 14 dni od jej zawarcia,
• konieczność przestrzegania wymogów sanitarnych w przypadku sprzedaży produktów spożywczych,
• obowiązek posiadania kasy fiskalnej w przypadku wykonywania działalności nie korzystającej ze zwolnień z obowiązku rejestrowania transakcji, niezależnie od wysokości uzyskiwanego przychodu, jak np. usługi taksówkarskie czy fryzjerskie.

Ewidencja sprzedaży, prowadzona w formie elektronicznej lub papierowej, pozwala kontrolować przychody otrzymane w każdym miesiącu. Oprócz liczby porządkowej, warto zapisać datę sprzedaży, kwotę sprzedaży oraz kwotę narastająco od początku roku (czyli zsumowane pozycje ewidencji). Rzetelnie prowadzona ewidencja pozwala ustalić wartości przychodów i ewentualnej daty przekroczenia 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (działalność uznawana jest za działalność gospodarczą z dniem przekroczenia limitu). Trzeba pamiętać, że od dnia przekroczenia konieczne jest zarejestrowanie działalności w CEIDG w ciągu 7 dni. Przychody osiągnięte do dnia poprzedzającego przekroczenie limitu, wliczane są jako przychody z działalności nierejestrowej.

Do przychodu z działalności nierejestrowej zaliczają się otrzymane i należne kwoty ze sprzedaży towarów lub usług, czyli kwoty, które już otrzymaliśmy (w przypadku kiedy konsument opłacił już usługę lub towary) oraz kwoty, które powinniśmy dostać (gdy usługa została wykonana bądź towary dostarczone, ale zapłata nastąpi w późniejszym terminie). Przychód ulega pomniejszeniu w przypadku udzielenia bonifikat i skont, oraz zwrotu towarów, o wartość na jaką zostały wycenione. Oprócz przychodu, rozliczamy również koszty uzyskania przychodu, czyli koszty poniesione w celu wytworzenia towarów lub świadczenia usług. Ważne jest jednak żeby przechowywać wszystkie dowody zakupu, aby na podstawie tych dokumentów pomniejszyć przychód. Po odjęciu kosztów od przychodów otrzymamy dochód, lub, w przypadku gdy koszty są większe od przychodu – stratę. Wartości te trzeba wpisać w zeznaniu rocznym PIT-36 w części E1 w wierszu 9. „Działalność nierejestrowana określona w art. 20 ust. 1ba ustawy”.

Opracowała: Paola Krysiak

Nadzór merytoryczny: Anna Wolińska doradca podatkowy nr wpisu 10660, e-mail: awolinska@eres.pl, tel kom. 510 854 136