2022-12-08 ( stan aktualny na 2023-12-14)

Zwolnienie od podatku od spadków i darowizn nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych otrzymanych przez członków najbliższej rodziny.

Kiedy nabycie rzeczy lub praw w wyniku spadkobrania lub darowizny jest zwolnione od podatku od spadków i darowizn?

1. Zgodnie z art.4a ust.1. ustawy z dnia 28 lipca 1983r.o podatku od spadków i darowizn ( dalej PSD) zwalnia się od podatku nabycie rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Przez małżonka należy rozumieć męża lub żonę (również w separacji), którzy nimi byli w momencie dokonania darowizny lub śmierci spadkodawcy. Przez zstępnych należy rozumieć każdego kolejnego potomka tej samej osoby: dziecko, wnuk, prawnuk, praprawnuk, itd. Przez wstępnych należy rozumieć każdego przodka w linii prostej : rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, itd. Przez pasierba należy rozumieć przybranego syna lub córkę. Przez rodzeństwo należy rozumieć  dzieci tych samych rodziców lub jednego z rodziców: bracia rodzeni, bracia przyrodni, siostry, siostry przyrodnie. Przez ojczyma należy rozumieć niespokrewnionego przybranego ojca tj. drugiego, trzeciego,.. męża matki. Przez Macochę należy rozumieć niespokrewnioną przybraną matkę, czyli drugą, trzecią, … żonę ojca.
2. Powyżej wymienieni nabywcy, czyli małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha muszą być w chwili nabycia spadku lub darowizny obywatelami polskimi lub obywatelami jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub obywatelami państwa członkowskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)- strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub mieć miejsce zamieszkania  na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej  lub terytorium takiego państwa. Członkami Unii Europejskiej jest 26 państw: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Luxemburg, Niemcy, Włochy, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Portugalia, Austria, Finlandia, Szwecja, Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry, Bułgaria, Rumunia, Chorwacja. Członkami EFTA są: Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria. Wg Kodeksu Cywilnego miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu (art.25 KC). Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania (art.28 KC).
3. Następnym warunkiem tego zwolnienia jest zgłoszenia nabycia rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia- w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku lub od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego. Jeżeli jednak nabywca dowiedział się o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych po terminie wskazanym powyżej, to żeby zastosować zwolnienie z podatku należy to nabycie zgłosić w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o nabyciu oraz należy uprawdopodobnić fakt późniejszego powzięcia wiadomości o nabyciu. Czasem zdarza się, że dopiero po jakimś czasie ujawnione są składniki wchodzące do spadku. Powyższego zgłoszenia nie robi się, gdy wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy lub praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art.9 ust.1 pkt 1 PSD, czyli 36.120,00 zł (od 1 lipca 2023 roku). Zgłoszenia nie robi się także, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron. Uwaga! Testament w formie aktu notarialnego nie jest takim dokumentem i taki spadek należy zgłosić. Zgłoszenia dokonuje się na druku SD-Z2.
4. Dodatkowym wymogiem przy umowie darowizny lub polecenia darczyńcy dotyczącym przekazania środków pieniężnych jest to, żeby pieniądze te zostały przekazane na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Jest to przepis bezwzględnie obowiązujący i nieudokumentowanie w opisanego sposobu nabycia pieniędzy pozbawia nabywcę zwolnienia.

Ważne:

1. Przy przekazaniu darowizny pieniężnej ważne jest, żeby przekazanie nastąpiło we właściwej formie, czyli generalnie na konto nabywcy.
2. Przy darowiźnie, jeżeli nie ma umowy w formie aktu notarialnego ważne jest zachowanie 6 miesięcznego terminu na złożenie SD-Z2.
3. Jeżeli nabywca otrzymuje darowiznę pieniężną na konto wspólne z małżonkiem, to bezwzględnie należy zawrzeć umowę darowizny, z której jasno wynika, że to darowizna na rzecz nabywcy, a nie na rzecz nabywcy i małżonka.
4. Przy darowiźnie oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostaje spełnione. Oczywiście nie dotyczy to sytuacji, gdy z innych przepisów wynika forma dokonania czynności, np. forma aktu notarialnego dla przeniesienia własności nieruchomości.
5. Przy nabyciu spadku należy złożyć wniosek w sądzie o wydanie odpisu postanowienia o nabyciu spadku ze stwierdzeniem jego prawomocności. Bez takiego wniosku, mimo, iż postanowienie o nabyciu spadku jest przez sąd wydane i jest prawomocne ( po 21 dniach),to nabywcy go nie otrzymają i nie wiedzą, iż okres 6 miesięcy już płynie. Często w mojej karierze miałem takie przypadki: nabywcy czekali na odpis postanowienia, ale nie złożyli wniosku o jego wydanie, termin na zgłoszenie minął, a oni dalej czekali. A później już nie ma czego ratować- podatek trzeba zapłacić !

cdn.

Dowiedz się więcej: Maciej Sadowski doradca podatkowy 00864, tel. 503158828, lub napisz: msadowski@eres.pl

Umów się na konsultację: https://eres.pl/konsultanci/