2019-08-30

Od 1 listopada 2019 roku wchodzą w życie znaczące zmiany w przepisach podatkowych dotyczących rozliczeń podatku VAT w obrocie krajowym. Mechanizm podzielonej płatności, polegający na wpłacaniu kwoty należności netto na główny rachunek bankowy, a kwoty należności obejmującą VAT na osobny rachunek bankowy VAT przyporządkowany do głównego konta bankowego, był do tej pory dobrowolny. Natomiast od 1 listopada przepisy podatkowe wprowadzają zjawisko obowiązkowego split paymentu. Mają one na celu zastąpienie dotychczasowego rozliczania podatku VAT związanego z odwrotnym obciążeniem. Obowiązkowa podzielona płatność będzie dotyczyła dostawy towarów lub świadczenia usług w obrocie krajowym, które będą wymienione w załączniku nr 15 do ustawy. Załącznik ten będzie zawierał między innymi te towary i usługi, które były wymienione do tej pory w załącznikach nr 11, 13 i 14 do ustawy. Obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności musi zostać zastosowany przy dokonywaniu płatności za faktury, w których jednorazowa wartość transakcji wynosi co najmniej 15 000 zł, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności. Od 1 listopada faktury, które do tej pory dokumentowały dostawę towarów lub świadczenie usług z załączników nr 11, 13 i 14 jako odwrotne obciążenie, a kwota podatku VAT należnego i naliczonego była rozliczana przez nabywcę, będą wystawiane z kwotą VAT a co za tym idzie – kwota podatku VAT należnego będzie rozliczana – tak jak w przypadku standardowych faktur krajowych – przez sprzedawcę.

Obowiązki podatników związanych z wprowadzeniem obligatoryjnego split paymentu:

1. Dokonujący sprzedaży będzie musiał weryfikować, czy przedmiot transakcji bądź świadczona usługa znajdują się na liście w załączniku nr 15 do ustawy – wszystkie te faktury dla krajowych kontrahentów będą wystawiane z kwotą VAT, a nie tak jak do tej pory z odwrotnym obciążeniem.
2. Od 1 listopada to na sprzedawcy będzie ciążył obowiązek rozliczenia VAT-u należnego od transakcji krajowych dotyczących dostawy towarów i świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy.
3. Na fakturach, które dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług zawartych w załączniku nr 15 do ustawy musi znaleźć się dopisek „mechanizm podzielonej płatności”, jeśli wartość transakcji wynosi co najmniej 15 000 zł, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności.
4. Podatnicy, którzy dokonali zakupu towarów i/lub usług z załącznika nr 15 mają obowiązek dokonać płatności z mechanizmem podzielonej płatności.
5. Podatnik wystawiający faktury dokumentujące sprzedaż towarów i/lub usług z załącznika nr 15 do ustawy ma obowiązek przyjąć płatność za te faktury w mechanizmie podzielonej płatności.

Sankcje z tytułu niedostosowania się do wprowadzanych zmian przepisów podatkowych:

1. Jeżeli podatnik dokona płatności z naruszeniem obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności naczelnik urzędu skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku, która wynika z wystawionej faktury. Sankcja ta nie jest stosowana, jeśli dostawca towaru lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku VAT należnego wynikającą z faktury.
2. Jeśli podatnik wystawi fakturę dokumentującą dostawę towarów lub świadczenie usług, która dotyczy transakcji powyżej 15 000 zł bez dopisku „mechanizm podzielonej płatności” naczelnik urzędu skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku, która przypada na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy wykazanej na tej fakturze.
3. Podatnik, na rzecz którego zostanie dokonana dostawa towarów z załącznika nr 15 do ustawy będzie odpowiadał solidarnie za zaległości podatkowe dostawcy w części podatku, która proporcjonalnie przypada na dostawę dokonaną na jego rzecz, jeżeli w momencie dokonywania dostawy podatnik miał uzasadnione podstawy ku temu, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na daną dostawę albo jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego. Dotyczy to transakcji, które są objęte obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności. Od odpowiedzialności solidarnej można się uchronić poprzez zastosowanie przy dokonywaniu płatności mechanizmu podzielonej płatności.
4. Dodatkową sankcją dla podatnika-osoby fizycznej, który wbrew takiemu obowiązkowi dokona płatności z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności będzie podlegał karze grzywny do 720 stawek dziennych. Natomiast w przypadku mniejszej wagi sprawca będzie podlegał karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Ważną informacją dla podatników rozliczających podatek VAT kwartalnie jest to, że nie będzie można już stosować rozliczeń kwartalnych w przypadkach, jeśli w danym kwartale, albo w czterech poprzedzających go kwartałach dokonali dostawy towarów lub świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy na kwotę minimum 50 000 zł bez podatku w którymś miesiącu w tych okresach.

Jednocześnie zmiany w ustawie o VAT pozwalają na większe możliwości dysponowania kwotą znajdującą się na rachunku VAT. Od 1 listopada będzie można płacić tymi środkami również za: podatek dochodowy od osób prawnych oraz zaliczki na ten podatek, a także odsetki za zwłokę; podatek dochodowy od osób fizycznych, zaliczki na ten podatek oraz odsetki za zwłokę, podatek akcyzowy i odsetki za zwłokę; należności celne i odsetki za zwłokę; a także zobowiązania wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Opracowała Aneta Suchy